Öncelikle kolajenin vücuttaki en çok bulunan protein olduğunu hatırlatalım. Bu protein lifi, vücudumuzda yer alan tüm proteinin yaklaşık üçte birini oluşturur. Diğer bir ifade ile yapısal önemde bir proteindir.
Kemik, kas, kıkırdak, deri, tendon, dolaşım sistemi, kan damarları ve sindirim sistemi, saç, tırnak, diş, kısaca vücudumuzun hemen her yerinde bulunur. Temel görevi bağ dokusunu güçlendirmek ve vücut bütünlüğünü korumaktır.
Fonksiyonel bir bileşen olan kolajen hidrolizatı, vücutta kolajen yapımını arttırarak kemik ve cilt sağlığını düzenleyici gıdalarda kullanılan popüler bir bileşen hale gelmiştir. Bunun nedeni hücrede ekstrasellüler matriksi oluşturan yapısal proteinlerden en önemlisi kolajendir. Kolajen vücudumuzdaki proteinlerin yaklaşık %25’lik kısmını oluşturan, derimizin %75’lik kısmını meydana getiren önemli bir proteindir . Kemik dokusunun ağırlığının %70’ini mineral faz ve %30’unu organik matriks meydana getirir. Organik matriksin esas elemanı kolajen I tip olup matriksin % 90’ını meydana getirir. Kolajen dokulardaki matriks, hücrelerin arasında bulunan, hücre aralarını dolduran ve onları destekleyen kompleks bir yapıdır. Ayrıca su ve mineralleri tutar ve doku gerginliğini ayarlar. Çoğunlukla deri, tendonlar, iç organlar, kemik, kıkırdak ve bağ dokuda bulunur ve vücut tarafından fibroblast hücrelerince doğal yollarla üretilir. Kolajen, doku hücreleri arasındaki boşlukları dolduran lifli yapısı ile deri dokusunun esnekliğini, parlaklığını ve yumuşaklığını sağlar.
Yaşlanma, sigara ve alkol, vücuttaki oksijen azlığı, beslenme yetersizlikleri ile güneş ve diğer dış etkenler nedeniyle 20’li yaşların ortalarından itibaren vücutta kolajen sentezi azalır. Kronolojik yaşlanma genetik programa bağlı olduğundan sonuçları bireysel farklılıklar gösterir. Bu farklılıklar kolajen ve elastindeki biyokimyasal değişikliklere bağlı olmakla birlikte deri fonksiyonlarını etkilemektedir. Kolajen kaybı sonucunda deri esnekliğini, parlaklığını ve yumuşaklığını kaybeder, donuklaşır, kırışır ve kahverengi lekeler başta olmak üzere renk değişiklikleri oluşur. Bunun sonucunda deride sarkmalar ve kırışıklıklar meydana gelir. Bu yüzden özellikle 30 lu yaşlardan sonra kolajen desteği kullanılabilir.
Kolajen destekleri ve cilt sağlığına etkileri üzerine birkaç çalışma, kolajen peptitlerin veya kolajen içeren takviyelerin, kırışıklıkları ve kuruluğu azaltarak cildinizin yaşlanmasını yavaşlatmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir. Bir çalışmada, 8 hafta boyunca 2.5-5 gram kolajen içeren bir takviye alan kadınlar, takviye almayanlara kıyasla daha az cilt kuruluğu ve cilt elastikiyetinde önemli bir artış yaşamıştır. Bunun sebebi kolajen takviyelerinin kırışıklık azaltıcı etkileri, vücudunuzu kendi başına kolajen üretmeye teşvik etme yeteneklerine bağlanmıştır.
2017’de Genovese ve ark., 90 gün boyunca 120 sağlıklı gönüllünün klinik çalışmasını gerçekleştirmiştir.
50 mL kolajen takviyesi veya 50 ml plasebo ürünü kullanımının analizleri sonucunda; katılımcıların% 95’inin cildinin daha fazla nemli olduğu konusunda hemfikir olduğunu belirtilmiştir. Bu katılımcılar derilerinin daha elastik (% 91,6), daha güçlü (% 81,7) ve daha kalın (% 91,7) olduğunu söylemişler.
Bu çalışmalara ek olarak, bilimsel araştırmalara göre kolajen takviyeleri almak, cildinizi yapılandırmaya yardımcı olan elastin ve fibrillin dahil diğer proteinlerin üretimini destekleyebilir. Kollajen ve elastin içeriği, cilt değerlendirmesinin büyük bir bölümünü içerir ve kollajen peptit (CP) ve elastin peptit (EP), anti-enflamatuar etkilere sahip olduklarından cilt onarımı için gereklidirler.
Bazı çalışmalar kolajen takviyelerinin UV ışınların zararlı etkilerinden cildi koruduğunu gösterse de bu konuda daha çok çalışmaya ihtiyaç vardır.
Kısacası cilt yapısı, sağlığı ve bunun devamlılığı için kolajen sentezini arttırmak, kolajen sentezini arttırmaya yönelik beslenmek ve gerektiğinde takviye kullanmak cilt için gereklidir.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3583892/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6835901/
Genovese, L.; Corbo, A.; Sibilla, S. An Insight into the Changes in Skin Texture and Properties following Dietary Intervention with a Nutricosmeceutical Containing a Blend of Collagen Bioactive Peptides and Antioxidants. Ski. Pharmacol. Physiol. 2017, 30, 146–158
Dyt. Buse Altınay
